HZ. ALİ (R.A)'DAN TAVSİYELER

Hz. Ali (r.a.)[28] Diyor ki:



-Kadınların en hayırlısı kocasına muhabbet gösterendir.



-Her şeyi boğazına atan (fakir hakkı gözetmeyen) zengin, fakir hükmündedir.



-Haklı olduğun yerde korkma, yardımcın Allah'tır.



-Haddini bilen kimse helak olmaz.



-Cahillerin kalbi dudaklarında, alimlerin ağzı kalplerindedir.



-İnsanlarla öyle iyi geçinin ki; düşmanlarınız bile ölümünüze ağlasın.



-Alim ölse de yaşar, cahil ise yaşarken ölür.



-Şahsınıza fenalık eden bir düşmanı affediniz, làkin vatanınıza, milletinize ve dininize fenalık edenleri affetmeyiniz.



-Çalışanlar kötülük düşünmeye vakit bulamazlar; tembeller ise kendilerini kötülükten kurtaramazlar.



-Sen, babanın hakkına riayet edersen, oğlun da senin hakkına riayet eder.



-Ölümü unutmak, kalbin paslanmasındandır.
İnsanlarla öyle iyi geçinin ki; düşmanlarınız bile ölümünüze ağlasın.



-Ölümü yaklaşan kimseye hilesi fayda vermez.
Vefa, dünkü gün gibi geçip gitti !



-Üç öldürücü şey biliyorum: Hasislik, gurur, heva ve heves...



-Cahil ölü, alim diridir...



-Fenalıklardan uzak duran ve daima verdiği sözü yerine getiren insanlarla dostluk ediniz.



-Birçok kimseye dostluk gösterdim, onlardan bir dostluk göremedim. Yine de dostluktan vazgeçmedim.



-Dostlarımla dost olanları çok severim ve onların değerini de, dostluklarının derecesiyle ölçerim.



-Her şeyin hayırlısı yenisidir; fakat dostun hayırlısı eski olanıdır.



-Hakiki dost, sıkıntı zamanında imdada yetişendir.



-Dostların kalbini kırmakla düşmanların arzularını hizmet etmiş olursun.



-Yüksekliği istedim, onu alçak gönüllükte buldum.



-Sakladığın sır, senin esirindir. Açığa vurursan, sen onun esiri olursun.



-Zenginlik, gurbeti vatan; yoksulluk, vatanı gurbet yapar.



-İyilik ediniz, onun karşılığında kötülük görebileceğinizi aklınıza getirmeyiniz.



-Kalbini öğütle yaşat, hikmetle aydınlat.



-Allah dostları o kişilerdir ki insanlar dünyanın görünüşüne baktıkları zaman onlar, dünyanın içyüzünü görürler.



-Affetmekten usanmayın. Cezalandırmakta acele etmeyin.



-Kişi dili altında saklıdır. Konuşturunuz, kıymetinden neler kaybettiğini anlarsınız.



-İnsanın yaşlanıp Rabbini bildikten sonra ölmesi, küçükken ölüp hesapsız cennet'e girmesinden daha hayırlıdır.



-Kul ümidini yalnız Rabbi'ne bağlamalı ve yalnız günahları kendini korkutmalıdır.



-Cahil, bilmediğini sormaktan utanmasın. Âlim, içinden çıkamayacağı bir meselede ‘En iyisini Allah'u Teâlâ bilir' demekten sakınmasın.



-Sizin için korktuğum şeylerin en başında, nefsinin isteğine uymak ve uzun emelli olmak gelir. Birincisi hak yoldan alıkoyar, ikincisi ise ahireti unutturur.



-Amellerin en zoru üçtür. Bunlar; nefsin hakkını verebilmek, her durumda Allah'u Tealâ'yı hatırlayabilmek, kardeşine bol bol ikramda bulunabilmektir.



-Takva, hataya devamı bırakmak; aldanmamaktır .



-Kalpler, kaplara benzer. Hayırlı olanı, hayırla dolu olanıdır.



-Bana bir harf öğretenin kölesi olurum. [29]





A. Hz. Ali'nin, Oğluna Yaptığı Tavsiye:



Hayatımın son anlarındayım

Ey oğul!

Hayatımın son demlerindeyim. Günden güne zayıflıyorum. Onun için sana bu öğütleri bildirmekte acele ediyorum. Çünkü düşündüğüm bütün şeyleri sana söylemek için fırsat bulamadan ecelimin gelmesinden, vücudum gibi hafızamın da zayıflamasından, heva ve heveslerin veya dünya fitnelerinin benim nasihatımdan önce kalbine hâkim olmasından; bunun neticesi olarak da huysuz bir ata benzemenden endişe ederek sana nasihatimin bir kısmını yazıyorum.



İyi insanların izini takip et



Ey oğul!

Benim bu vasiyetimden edineceğin şeylerin en hayırlısı, Allah'tan korkup O’na sığınmak, O’nun sana farz kıldığı şeyleri yerine getirmek, ecdadının ve geçmiş iyi insanların izini takip etmektir.



Ecdadını örnek al



Ey oğul!

Şimdi sen kendi nefsine nasıl güven ve itimatla bakıyorsan, senden önce gelip geçen ecdadın da aynı şekilde kendilerine güveniyorlardı. Şimdi sen nasıl düşünüyorsan, onlar da öyle düşünüyorlardı. Fakat neticede iyi ve doğru şeyleri tuttular, vazifelerini noksansız yapmaya çalıştılar.



İşte onların neticede vardıkları şeyi ve takip ettikleri yolda gitmek istiyorsan, onların baştan takip ettikleri yolu aynen takip et. Fakat bu şüphelerini çoğaltmak ve düşmanlarını arttırmak için değil, doğruyu ve hakikati anlayıp öğrenmek için olsun.



Allah'a sığın



Ey oğul!

Her hususta önce Allah'a sığın, O’ndan başarı dile. Seni şüpheye düşürecek veya bir kötülüğe itecek şeyleri terk et.

Kalbinin bütün kötülüklerden durulduğunu, fikirlerinin toplandığını ve tek arzunun hakikat olduğunu görünce sana söylediğim hususları düşünmeye başla.

Şayet bunlara sahip olduğuna emin değilsen, karışık mevzulara girme. Aksi halde önünü göremeyen adam gibi olursun ki, her an içinden kurtulması zor olan çukurlara, uçurumlara düşersin.

Böylece karanlıklar içinde, zulmetler arasında boğulup mahvolmaya mahkûm olursun. Önünü görmeden yürümek ve her an uçurumlara yuvarlanmak tehlikesiyle karşı karşıya kalmak ise İslâm'ı öğrenmeye çalışanlara yakışmaz.



Her şey Onun elinde



Ey oğul!

Bu tavsiyelerimi dinle ve anla.

Her canlının ölümünü elinde tutan kim ise yaşamasını elinde tutan da O’dur.

Varlıklara can verip yaşatan kim ise öldürecek olan da O’dur.

Zenginleri fakir, fakirleri zengin yapan yine O’dur.

Her türlü belayı ve hastalığı veren de O, şifa ve devasını veren de O’dur.

Dünya taşıyla, toprağıyla, rengiyle, şekliyle, ağaçlarıyla ve meyveleriyle Onundur, Onun takdiri üzerine hareket etmektedir.

Ahiret Cennetiyle, Cehennemiyle ve bizim bilmediğimiz daha birçok şeyleriyle Onundur.